Verbindingen creëren: een nieuwe tramlijn naar de oude haven van Tallinn

Estland is een ambitieus land. Dat is nergens duidelijker te zien dan in de hervormingen en investeringen die in het Estse herstel- en veerkrachtplan zijn opgenomen: 953 miljoen euro aan NextGenerationEU-middelen voor een reeks ambitieuze initiatieven. Hoog op de agenda van het land staat de transitie naar schone energie. Die omvat de diversificatie van de energievoorziening, investeringen in hernieuwbare energiebronnen en de geleidelijke afschaffing van schadelijke energie, zoals schalieolie. Naarmate Estland steeds duurzamer wordt, wordt ook schonere mobiliteit een prioriteit, wat zich weerspiegelt in de tramlijn naar de oude haven van Tallinn. 

De nieuwe tramlijn is een van de paradepaardjes onder de infrastructuurprojecten uit het plan – dankzij een investering van 36,5 miljoen euro uit het NextGenerationEU-pakket kon deze 2,5 km lange lightrail in december 2024 in gebruik worden genomen. Voor veel inwoners van de Estse hoofdstad kwam de nieuwe lijn geen minuut te vroeg, want de oude haven van de stad – en daarmee de zeeroutes naar andere Scandinavische landen – is nu eindelijk verbonden met de Rail Baltica-hub in het stadscentrum, het regionale treinstation en de luchthaven van Tallinn. Door de tramlijn zullen de files en luchtverontreiniging in de stad afnemen en zal de levenskwaliteit van de bewoners verbeteren. 

Om meer te weten te komen over het project, hadden we een gesprek met stadsontwikkelaar en architect Jaak-Adam Looveer en met inwoner en pendelaar Kaur Orgusaar:  

Is de nieuwe tramlijn een welkome aanvulling voor Tallinn? 

J-AL: Jazeker, en nog meer dan dat! Met deze lijn naar de oude haven hebben we nu een volledig geïntegreerde vervoerscorridor die allerlei mogelijkheden biedt, en de EU-financiering heeft daarin een zeer belangrijke rol gespeeld. De vervoersmiddelen in onze stad zijn nu beter met elkaar verbonden. De tramlijn verbindt de oude haven, met haar veerboten naar andere Scandinavische bestemmingen zoals Helsinki, en de Rail Baltica Ülemiste-hub, die belangrijker zal worden naarmate dit megaproject vordert. Bovendien verbindt de nieuwe lijn de oude haven ook met het stadscentrum, het centraal station en de luchthaven – op die manier een wezenlijk onderdeel van het infrastructurele landschap in Tallinn.

KO: Voor mij, als inwoner van Tallinn, is de nieuwe lijn echt een gamechanger die de stad enorme voordelen oplevert. Ik woon zelf in het stadscentrum, en vroeger was het niet eenvoudig om de haven of zelfs de luchthaven te bereiken, want er was geen rechtstreekse tramlijn. Met de nieuwe lijn rijd ik nu comfortabel en gemakkelijk beide kanten op. Ik moet behoorlijk wat reizen voor mijn werk, waardoor het voor mij in het bijzonder een grote vooruitgang is. Een vlucht of een veerboot haal ik nu met gemak. Bovendien zijn we dankzij de tram ook minder op een auto aangewezen. Dat zou meer inwoners van Tallinn moeten aanmoedigen om vaker het openbaar vervoer te nemen. Er zullen zeker minder files zijn.

“We hebben nu een volledig geïntegreerde vervoerscorridor die allerlei mogelijkheden biedt, en de EU-financiering heeft daarin een zeer belangrijke rol gespeeld.”  

– Jaak-Adam Looveer, stadsontwikkelaar en architect 

Zal de tramlijn ook goed zijn voor het milieu? 

J-AL: Vast en zeker. Zoals Kaur al zei, is de nieuwe lijn ook een manier om het openbaar vervoer aan te moedigen. Wanneer vervoermiddelen in een stad niet goed op elkaar zijn afgestemd – zoals vroeger het geval was – zijn die voor sommigen niet echt bruikbaar. Als een inwoner van een bepaalde wijk niet relatief snel met de bus of tram naar een andere wijk kan reizen, zal die sneller de auto nemen. Dat was een probleem in Tallinn, met negatieve gevolgen zoals files, luchtverontreiniging en uiteindelijk ook een slechtere sfeer. Steden met beter geïntegreerde vervoersnetwerken doen het in dat opzicht beter, want er is minder geluidshinder en luchtvervuiling, en ook de volksgezondheid is beter af met minder auto’s en files. 

KO: Daar sluit ik me volledig bij aan. Ik ben weliswaar geen milieudeskundige, maar het is goed dat Tallinn dezelfde weg op gaat als andere Europese hoofdsteden. Iedereen vaart wel bij een uitgebreider aanbod van openbaar vervoer en minder auto’s in de stad. Ik zie het als een stap in de richting van een milieuvriendelijkere toekomst en een betere levenskwaliteit voor stadsbewoners. Het is ook goed voor het imago van Tallinn als moderne stad die met de tijd meegaat. Ik denk ook dat de nieuwe lijn het oude havengebied nieuw leven zal inblazen als plaats om te wonen. Tot nog toe was deze wijk te afgelegen om aantrekkelijk te zijn. 

“Voor mij, als inwoner van Tallinn, is de nieuwe lijn echt een gamechanger die de stad enorme voordelen oplevert.”  

– Kaur Orgusaar, inwoner van Tallinn en pendelaar 

Weinig verrassend: duurzaamheid en de transitie naar schone energie krijgen bijzondere aandacht in het Estse herstel- en veerkrachtplan. De middelen uit het REPowerEU-plan zorgen er samen met NextGenerationEU voor dat het Baltische land zijn afhankelijkheid van oude energiebronnen kan verminderen en meer op hernieuwbare energiebronnen inzet. Hoewel het misschien niet meteen duidelijk is, past ook de tramlijn naar de oude haven van Tallinn in dit plan. De lijn verbetert de huidige vervoersmix in de stad en zorgt zo voor een schonere, aangenamere leefomgeving voor haar inwoners. Het is slechts één aspect van een groter plan dat een land toont dat steeds sneller vooruitgaat.